 |
| Hương Thủy |
NƯỚC TRÔI QUA CẦU
“Những
lời yêu ấy nay đà quá xa…” (Cho Người Tình Lỡ - Nhạc: Hoàng Nguyên)
Hai đứa ở cùng xóm, chung một ngõ, biết
nhau từ thuở còn thơ. Thời Ni học lớp Năm, mỗi chiều tan trường, chính Cu Tí - tên
móc nôi của Hoàng - phải cầm que xua hai
con ngỗng chặn đường trước vẻ mặt xanh xám của Ni.
Nhà Ni ở cuối ngõ. Căn nhà lợp ngói âm
dương cổ kính với hàng chè tàu bao bọc chung quanh. Mùi hoa dạ lý thơm nức
trong vườn. Ba Ni dạy trường Trung học Hàm Nghi, ngày hai buổi đi chiếc Honda
Dame màu xanh qua Thành Nội. Nhà Hoàng ở đầu ngõ. Cha mất sớm, mạ tần tảo gánh
bún bò nuôi ba anh em. Biết thân phận nghèo khổ của gia đình, Hoàng chăm chú học
hành và nổi tiếng học giỏi toàn xóm. Cuối bậc Tiểu học, Hoàng ngồi trên chiếc
xích lô của chú Tư với chồng phần thưởng Danh dự toàn trường ngập mặt trong tiếng
xuýt xoa của ba Ni “Thằng này sau chắc khá!”.
Từ đó trên yên sau chiếc xe đạp của
Hoàng là Ni. Ni mặc áo đầm trắng, thắt nơ đỏ xinh xắn. Hoàng bắt Ni gọi mình
là “anh Hoàng”, không được nhắc tên Cu Tí
trước mặt bè bạn. Ni ngoan ngoãn vâng theo. Đoạn đường từ Nguyệt Biều thẳng xuống
Lê Lợi không xa lắm. Hai anh em chuyện trò ríu ran suốt cả con đường Huyền Trân
Công chúa. Hai trường cách nhau một con đường nhỏ. Đồng Khánh tan trước Quốc Học 15 phút. Ni ôm cặp đợi Hoàng ở nhà mụ
Cai. Đám bạn Hoàng cứ khen “Mi có một đứa em thiệt là ngoan”.
Một lần, xe bị xẹp lốp ở ngay Cầu Lòn, hai
đứa phải dắt đi bộ. Có một thằng nhóc mất dạy cứ chạy theo tốc áo đầm của Ni
lên. Ni xấu hổ đến phát khóc. Nạt ba lần không được, Hoàng chống xe xuống đập
nhau với thằng nhóc. Hậu quả là chiếc áo trắng đã cũ của Hoàng rách một vệt dài
ở nách. Hai đứa bàn nhau giấu ba mạ. Buổi trưa Ni trốn ngủ ra sau vườn may lại
áo. Những mũi kim vụng dại nhăn nhúm.
Mi lớn dần lên và bắt đầu biết “dị”. Năm
lên lớp đệ Ngũ, Ni đã mặc áo dài và đỏ mặt xấu hổ trước sự cắp đôi của mấy đứa
trong xóm. Nhất là những lời trêu chọc độc ác của Luyến, đứa con gái không đẹp
lắm ở gần nhà Hoàng. Luyến học đến lớp Nhất thì nghỉ ở nhà theo mẹ bán buôn. Mỗi
lần thấy Hoàng chở Ni đi ngang, cái miệng của Luyến lại rống lên “Con gái chơi với con trai. Về sau cái vú bằng
hai quả dừa”. Mặt Ni tía tai. Hoàng càu nhàu “Kệ nó. Đồ con gái vô duyên thúi.”
Lên đệ Tứ thì Ni nhất quyết không ngồi
sau yên xe Hoàng nữa. Bây giờ tụi trong lớp cũng biết Ni với Hoàng không phải
là anh em. Mặc kệ lời phân trần của
Ni, tụi nó trêu “Chắc hai đứa bây đã có
chi với nhau”. Chiều Ni, ba mua cho con gái một chiếc mini màu trắng xinh xắn.
Bây chừ thì hai chiếc xe đạp đi song song hàng ngày trên con đường Công chúa
Huyền Trân.
Một bữa Hoàng rủ Ni lên chùa Thiên Mụ cầu
cho anh thi đậu Tú tài I. Lo cho Hoàng, Ni đồng ý, lại còn đem theo một thẻ
nhang. Hai đứa leo lên những bậc tầng cấp rồi nhìn ra dòng sông Hương lộng gió.
Nước sông xanh ngắt. Hoàng đọc cho Ni nghe bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử
rồi nói “Ông Hàn Mặc Tử là thi thánh. Ni
có thấy đúng là 'dòng nước buồn thiu' không?”. Ni ngạc nhiên dân ban B như
anh Hoàng mà tâm hồn cũng lãng mạn rứa a?
Đến dưới chân tháp Phước Duyên, Hoàng thắp
nhang rồi lầm thầm khấn. Ni hỏi “Anh khấn
thi đỗ hạng ưu à?” Hoàng cười “Bí mật”.
Hai đứa ăn bánh bèo Kim Long rồi đi về.
Một bữa Ni chạy qua nhà Hoàng nhờ bày
cho cách làm một bài Essay. Muốn vô ban C Anh văn phải thiệt giỏi. Hoàng đang
ngủ. Chắc đêm qua anh thức khuya quá. Ni lục bàn học của Hoàng tìm cuốn tự điển.
Thấy một quyển sổ đèm đẹp, Ni cầm và lật ra xem.Trên nền giấy trắng, có hàng chục
dòng chữ cả Anh lẫn Pháp: I love you , Je
t’aime… Chu cha! Anh Hoàng có bồ. Ni nghe tưng tức trong bụng. Cô mô đây?. Ni
lật qua trang thứ hai. Hàng trăm chữ Hoàng Ni nối tiếp nhau. Trống ngực Ni đánh
thình thịch. Ni chạy về nhà, vào phòng nằm trên giường tim vẫn còn run.
Sáng hôm sau, bé Na kêu “Chị Ni nhanh lên, anh Hoàng chờ hơn mười
phút rồi”. Ni dắt xe đạp ra. Trên quảng đường dài, hai đứa không nói với
nhau câu nào.
Hôm nay được nghỉ hai giờ cuối, Ni định
về trước nhưng không hiểu sao lại đứng chờ Hoàng ở bức bình phong Long mã trước
trường Quốc Học. Sông Hương mùa này nước đục, báo động mùa lũ sắp về. Ni nhớ
ngày còn nhỏ, hai đứa đi lội nước lụt, xem người ta cất rớ thật vui. Ni lại nhớ
những dòng chữ trên cuốn tập ngày qua, lòng xôn xao… Hoàng đứng sau lưng Ni từ
lúc nào. Anh trao cho Ni cuốn sách bọc giấy màu xanh da trời. “Anh tặng Ni nè”. Đó là cuốn “Lá tương
tư ” của nhà văn Mường Mán, cuốn truyện đang làm xôn xao nữ sinh Đồng Khánh. Trên
trang cuối cùng, Hoàng đề ba chữ nhỏ xíu bằng bút chì “Anh thương Ni”.
Chuyện của hai đứa bắt đầu như rứa đó. Ba
mạ không cấm, chỉ khuyên hai đứa cứ như anh em xưa nay, khi nào lớn hẵng hay. Mạ
Hoàng xuýt xoa “Thằng Hoàng thiệt có phước. Được gia đình ông Giáo thương”. Bác
Tám sửa xe dưới gốc đa đầu xóm kêu “Hai
đứa bây như Lục Vân Tiên với Kiều Nguyệt
Nga”. Rồi bác ngâm nga “Vân Tiên ngơ mặt
chẳng nhìn. Nguyệt Nga liếc thấy càng
thìn nết na”.
Hoàng thi tú tài I đậu hạng Bình. Ba thưởng
tờ hai trăm kêu đi ăn bù lại thời kì sôi kinh nấu sử. Hai đứa chẳng biết ăn chi
ngoài bánh bột lọc học trò của mụ Đỏ bên Chi Lăng. Hoàng rủ Ni lên chùa Thiên Mụ
tạ ơn. Ni hỏi có phải anh tạ ơn thi đậu? Hoàng cười “Không, hôm nớ anh cầu cho Ni thương anh”. Ni lo lắng “Người ta nói thương nhau mà lên chùa Thiên Mụ là xui lắm”. Hoàng cả quyết “Có sông Hương làm chứng cho anh”.
Hoàng lên lớp 12, Ni lớp 10. Hai đứa quyết tâm học thật giỏi. Hoàng
sẽ là kỹ sư, Ni sẽ là cô giáo. Bao nhiêu là ước mơ…
Vậy mà đùng một cái. Biến cố 75. Cái xóm
nhỏ của hai đứa thay đổi như bom B52 nổ. Ba của Luyến không chết mà ông ta tập
kết ra Bắc bây chừ trở về trên chiếc xe Com măng ca màu xanh bộ đội, nghe nói
làm chức gì to lắm. Căn nhà ba tầng của Thiếu tá Huyền Trung đoàn 54 bị trưng
thu thành Cửa hàng Thương nghiệp. Cô Luyến đứng vênh váo sau quầy trong chiếc
áo mậu dịch viên, quyền hành to như giám đốc.
Bất ngờ hơn, ba Ni bị Công an khu vực
đưa giấy gọi đi “cải tạo” vì có hai
năm là Trung úy biệt phái. Mặc dù ba cố giải thích đây là chức vụ quân sự dự bị của ngành giáo dục, thực sự ba chưa cầm
súng ngày nào. Nhưng ông Công an lạnh lùng nói “Nguyên tắc thiếu úy là đã phải
đi học tập. Huống gì ông lại là Trung úy. Trung úy biệt phái có nghĩa là ông
được phái qua giáo dục làm nhiêm vụ gì đó
rất đặc biệt”. Mạ nước mắt lưng tròng chuẩn bị áo quần cho ba lên trại Cải
tạo Bình Điền. Chị em Ni khóc rấm rứt. Xóm nhỏ ngậm ngùi thương cho ông giáo hiền
lành, thường làm việc phúc đức.
Hoàng chở Ni đi thăm ba. Con đường ngót
hơn 20 cây số về phía tây thành phố. Qua lăng Minh Mạng, qua buôn Tà Rầu lại
thêm một con dốc cao vút mà người thăm nuôi phải lè lưỡi kêu “Mạ ơi!”. Lâu dần
thành cái tên “Dốc Mạ ơi!”. Lên đỉnh
dốc, hai đứa ngồi nghỉ ở một bụi tre. Thấy Ni buồn Hoàng nói “Bữa ni nhà có việc chi nặng cứ kêu anh”. Ba cũng dặn dò “Nhà còn có ba mẹ con. Đêm hôm có chuyện chi
cứ nhờ anh Hoàng”.
***
Một đêm mạ buồn buồn bảo Ni “Ba đi học tập không biết khi nào về. Mạ ốm yếu
không làm chi được. Thôi con nghỉ học,
tìm cái ngành nghề chi giúp mạ, giúp em qua ngày”.
Ni ứa nước mắt. Thôi rồi ước mơ. Đành vậy
thôi. Ni bỏ trường, bỏ lớp, xếp mấy cái áo dài trắng vào tủ đi học thêu ren ở hợp
tác xã Vĩnh Ninh. Giá một bức tranh thêu được hai đồng bạc Bắc. Hoàng an ủi “Thôi để anh học gấp đôi, bù cho Ni”.
Lần thăm nuôi thứ hai, Hoàng đưa cho Ni
một gói đường cát. Ni hỏi ở đâu ra. Hoàng nói cửa hàng nhờ làm sổ sách, cô Luyến
tạ ơn. Ni mừng húm. Gói đường giúp ba có thêm calory sau những buổi lao động mệt
nhọc. Lần này Ni đi một mình. Mấy tháng nay Hoàng cũng phải kiếm việc làm thêm.
Mạ Hoàng cũng phải giải nghệ gánh bún bò. Thời buổi không ai có tiền để ăn thứ
hàng xa xỉ này. Lên con dốc “Mạ ơi!”,
Ni ngồi nghỉ đúng chỗ hai đứa ngồi hôm trước. Ba gầy và xanh hơn. Ba an ủi Ni “Chắc Ba học tập cũng nhanh thôi. Ba đâu có làm gì hại dân hại nước”.
***
Bé Na kêu “Ui chị Ni, em thấy anh Hoàng chở bà Luyến”. Ni gạt phắt “Đừng nói tào lao. Công việc đó em”. Thâm tâm Ni cũng nghĩ bé Na nói bậy. Ni tự tin nhớ
lời Hoàng “Con gái con lứa ăn nói cục mịch, cười ha hả. Vô
duyên”.
Dạo này Ni thêu đẹp, chăm chút từng đường
kim mũi chỉ cố tăng thêm thu nhập. Chị tổ
trưởng khen “Bé Ni có năng khiếu”. Ni
cười buồn “Gặp thời thế thế thời phải thế!”.
Ni nhớ tuổi thơ năm nào vụng về may cái áo rách cho Hoàng. Mai sau mình sẽ vá
áo cho anh ấy thật đẹp.
Ni lên cửa hàng Thương nghiệp Thành phố
xin duyệt cái giấy giới thiệu mua chỉ màu cho tổ hợp thêu. Lâu rồi Ni không đi
đâu, chỉ biết cắm mặt vào cái khung thêu. Con đường Lê Lợi thênh thang với hàng
cây long não xanh ngắt trên đầu. Ni nghe lòng chùng lại khi đi qua trường cũ. Ngay
cả ngôi trường cũng đã thay tên. Ni tò mò đưa mắt nhìn vào. Môt đám học sinh vừa
nam vừa nữ đang quét dọn trong sân. Ngôi trường cũng không còn độc quyền giành
cho đàn bướm trắng của Huế. Ni nhớ cái phòng học tôi tối của lớp 10 C; nhớ giờ Anh văn của thầy Hạnh; nhớ cây thước của cô giám thị Hạnh Phước; nhớ giờ
ra chơi chạy xuống mua yaourt với mục đích chỉ để ngắm khuôn mặt duyên dáng của
chị Minh Đức rồi bàn tán chị nào đẹp nhất trường mình. Chị Tiểu Kiều hay Mộng Vân,
Tường Vy…Tất cả bây chừ như một thế giới mơ hồ xa lắc.
Chực chờ cả hai tiếng đồng hồ, bà chủ
nhiệm mới duyệt cho Ni với một chữ ký loằng ngoằng không rõ nét. Ni thở phào nhẹ
nhõm bước ra. Chiều đã về trên thành phố. Những đám mây trắng lang thang trên bầu
trời. Ni yêu Huế, một xứ Huế cơ cực nhưng duyên dáng, những con người hiền lành
với những mối tình dài lâu như ba mạ, như Ni với Hoàng. Ni tự nhắc mình nhớ nhờ
Hoàng qua sửa cái công tắc điện nhà bếp tối nay.
Ni ngồi ở chỗ sửa xe của bác Tám chờ
Hoàng. Mạ Hoàng nói anh đang quyết toán sổ sách cuối quý cho cửa hàng. Ni ngại
khi phải chạm mặt Luyến. Bao giờ mặt cô ta cũng đăm đăm khi thấy Ni. Bác Tám hỏi
thăm tình hình của ba Ni rồi thở dài.
Chờ lâu lắm rồi Hoàng cũng bước ra, sau
lưng là Luyến. Luyến nhảy lên sau yên chiếc xe đạp rồi vòng tay ôm lấy lưng
Hoàng. Trên giỏ xe đầy ắp thuốc lá, đường, sữa… Hoàng cong lưng nhấn cái bàn đạp.
Anh ngó lơ khi nhìn thấy Ni. Nụ cười của Luyến vang vọng khanh khách. Ni cúi mặt
nghe lòng chênh chao. Bác Tám lầm bầm “Đồ
ngựa Thượng Tứ !”.
Ni đi thăm ba. Dĩ nhiên là không còn
Hoàng. Cái giỏ xách nhẹ mà lòng Ni nặng trĩu. Đẩy chiếc xe đạp lên dốc “Mạ ơi!” tưởng không muốn nổi nhưng Ni
không dừng lại nghỉ, không ngó đến nơi hai người đã từng ngồi. Câu nói hôm nào
đau thắt trong ngực Ni “Có sông Hương làm
chứng cho anh”.
Ba hỏi thăm tình hình mấy mạ con ở nhà
và rồi “Thằng Hoàng mô? Răng con đi một
mình?” Ni giả đò như không nghe ba hỏi.
Ba bóp nhẹ tay Ni không nói gì. Bàn tay quen cầm phấn của ba nay đã chai sần, nổi
u nổi cục.
Lượt về, đứng trên dốc nhìn xuống. Nếu
không có ba mạ, bé Na, chắc Ni sẽ cho xe lao xuống và buông hai tay…
***
Ni cúi mặt trên khung thêu. Cái tin
Hoàng cưới cô Luyến rồi đi học Đại Học Thương nghiệp tận ngoài Hà Nội mấy hôm
nay xôn xao xóm nhỏ. Nhà Hoàng được quét vôi sạch sẽ. Ông bố Luyến còn cho người
tới tô xi măng cái sân. Mạ Hoàng nói với người trong xóm “Tui tội con Ni nhưng lấy con Luyến thằng Hoàng mới có tương lai”. Chú
Tám sửa xe lại nói lối “Xin đừng tham đó
bỏ đăng. Chơi lê quên lựu chơi trăng quên đèn”. Mỗi lần bắt buộc phải đi
ngang nhà, Ni che nón cúi mặt bước nhanh như chạy trốn.
Chị Tổ trưởng xếp lại mấy cái khăn thêu nói bâng quơ “Ở xứ ni con gái bao giờ cũng thiệt thòi vì cái tình nặng quá. Con trai rủ một cái nhẹ tênh”. Cây kim đâm vào ngón tay Ni. Một giọt máu rơi xuống bức tranh thêu. Mắt Ni long lanh. Chỉ tại chiều hôm nay trời nhiều gió…
Chị Tổ trưởng xếp lại mấy cái khăn thêu nói bâng quơ “Ở xứ ni con gái bao giờ cũng thiệt thòi vì cái tình nặng quá. Con trai rủ một cái nhẹ tênh”. Cây kim đâm vào ngón tay Ni. Một giọt máu rơi xuống bức tranh thêu. Mắt Ni long lanh. Chỉ tại chiều hôm nay trời nhiều gió…
***
Ni mở cái hộp gỗ cẩn xà cừ mạ cho hôm
sinh nhật mười sáu tuổi. Mùi hương trầm thoang thoảng bay lên. Tất cả gồm ba
mươi hai tờ giấy perlure màu xanh, màu hồng
được buộc lại bằng một sợi ruy băng đỏ. Niềm tin của Ni đó. Tình yêu của
Ni đó.
Ni châm ngọn nến trắng. Tay run run cầm
những tờ thư. Này là hai câu thơ của Nguyễn Công Trứ trong bài Tương Tư: “Trăng soi trước mặt ngờ chân bước. Gió thổi
bên tai ngỡ miệng chào”. Này là thơ Xuân Diệu: “Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất. Anh trao em cùng với một phong thư ”. Này là đóa tường vi
được ép khô hôm hai đứa đi vô Đại Nội. Này là cây viết Pilot màu tím có khắc
hai chữ Hoàng Ni…
Một tấm ảnh rơi ra. Ảnh của Hoàng hôm
thi đậu Tú tài Bán được thầy Hiệu trưởng Quốc Học Phan Khắc Tuân trao phần thưởng.
Nụ cười Hoàng trong sáng rạng rỡ. Ni thẫn thờ
đưa bức ảnh vào lửa. Gương mặt Hoàng méo mó, nhăn nhúm, cong queo.
Ni mở to mắt nhìn trừng trừng đống tro
tàn. Đầu xóm tiếng pháo đón dâu nổ ran…
_______________________________________
TÌNH PHỤ
- Hương Thủy
Chuyện chú Ngọ gò o Mận cả xóm Bói đều
biết, chỉ có mạ o là không hay. Mụ Bốn vui trong bụng khi thấy o Mận dạo ni làm
siêng tối tối ra cắm ba cây nhang ở bàn thờ ông Thiên đầu cổng. Mụ nghĩ thầm “Hắn còn nhỏ mà đã có lòng thờ phượng thì cũng mờng. Rồi trời phật phù hộ độ trì
cho hắn".
Bữa
nọ dậy sớm, mụ Bốn xách chủi rèng ra quét cổng ngõ. Mụ hầm hầm chưởi vang “Mệ nội
đứa mô vặt hết đám chè tàu của tau trụi lủi”. O Mận tái mặt kéo tay mụ “Thôi mạ ơi! Tụi con
nít hái chơi đồ hàng đó mà. Mạ chưởi chi cho mất lòng hàng xóm”.
Khi hàng chè tàu đã lên những chồi non
xanh biếc; khi bốn bàn tay của chú Ngọ và o Mận ý tứ không dùng để bứt lá thì mụ
Bốn bắt đầu nhận ra những tín hiệu lạ từ
con gái. O Mận xanh lét, cái cổ ngẳng ra, lông mày dựng đứng. O dấm dúi lặt những
trái chanh non nhỏ xíu sau vườn chấm muối nhai rau ráu. Mụ Bốn thả cái mẹt gạo
xuống nền nhà, nắm tóc o Mận kéo vào buồng, vạch áo ra. Trên bộ ngực thanh tân,
hai cái núm vú đã chuyển màu nâu sẫm.
Mụ Bốn ngồi bệt xuống đất, thở không
ra hơi . “Mi…mi… cái đồ thúi tha, rượng đực. Thằng mô… Thằng mô… Trời ui là trời…”. Tóc
o Mận rối bù đổ xuống vạt áo đứt nút. O khóc “Con lạy mạ… con xin mạ… Để con nhủ
eng đi đám nói”.
Nhưng cái đám nói mà o Mận hy vọng đã
không diễn ra. Nhà Ôn Xạ chê mụ Bốn nghèo, con gái mà hư thân mất nết. Biết đó
có phải là con thằng Ngọ không hay “Con
ai đem bỏ chùa này?” Mụ Xạ ra chợ gia binh trên Cầu Lòn quệt hai ngón tay
quanh cái miệng đầy cốt trầu “Tui không làm cao dưng mà nhà nớ khôn bì được. Tui
không bưng trầu cau đi hỏi con gái hư. Thời tui lấy dôn, ôn Xạ phải nằm dưới đất
một tuần. Có mô dư con cấy thời ni “Bạ mô
là dà, ngã mô là chờng”.
Dù bị mạ nhốt trong buồng nhưng o Mận
cũng tìm cách gặp được chú Ngọ một lần. O chảy nước mắt hỏi “Eng còn thương tui
khôn?”. Chú Ngọ chắt lưỡi “Em cứ hỏi chi như con nít năm tuổi, thương chớ răng
không thương!”. Chú Ngọ không biết rằng khi lo âu, người ta cứ muốn nghe mãi những
câu khẳng định, những câu làm cho người nhận cảm thấy an tâm. Câu trả lời của
chú trớt quớt như tránh né. Chú chán rồi chăng? Không biết. Chỉ biết rằng tháng
sau chú tình nguyện đi lính như bài hát đang oang oang trên đài phát thanh chi khu Mai Lĩnh “Đi quân dịch là thương nòi giống”.
O Mận biết tin chú Ngọ bỏ nhà đi qua
ba dòng chữ chú nhờ thằng Tí Em dấm dúi. Xưa nay trong xóm Bói, chú Ngọ nức tiếng
“miệng dẻo như kẹo kéo”. Trên đầu giường
của gã con trai trình độ lớp đệ Lục Trường tư thục Thánh Tâm này là một đống tiểu
thuyết của bà Tùng Long, Trọng Nguyên, Nghiêm Lệ Quân… Mấy dòng chữ chú viết cho
o Mận y hệt thư của chàng công tử Triệu Vỹ viết cho cô gái Mỹ Lan trong tiểu
thuyết Bên dòng sông Trẹm của nhà văn Dương Hà “Em đừng trách anh. Chúng
mình có duyên mà không có nợ. Anh còn trách nhiệm đối với giang sơn tổ quốc. Mình
hẹn nhau kiếp sau”. Ui trời, nếu ông tổng thống Thiệu nghe được, chắc tên chú
Ngọ sẽ được lên nhật trình.
O Mận trợn trắng con mắt, đấm ba cái bịch
bịch vào bụng, cười khanh khách, xé lá thư của chú Ngọ làm hàng chục mảnh nhỏ
tung lên trời. O bỏ ăn, nằm bệt trong xó buồng tối, khi khóc tru tru, khi cười
ngô nghê.
Bây chừ thì mụ Bốn lo lắng. Mạ nào mà
chẳng thương con. Huống chi xưa nay o Mận nỏ phải là thứ gái lẳng lơ. Ôn Bốn chết sớm, mụ ở vậy nuôi đứa con gái độc
nhất, nhà có nghèo nhưng đâu đến nỗi con cái hoang đàng. “Con ơi, con ăn một
chút cho mạ nhờ. Thôi thì “con dại có cháu
ngoại bồng”. Mạ không la con nữa mô”.
Mụ Bốn cúi mặt lầm lũi đi chợ bán
hàng, mặc kệ thiên hạ chỉ chỏ bàn tán. Được bao nhiêu tiền, mụ mua cá giếc nấu
rau răm cho o Mận ăn hạ hỏa. Mụ lùng cá bống thệ kho khô để o ăn cháo gạo hẻo rằn.
Mụ còn dấm dúi rút trong số tiền để dành hậu thân hậu thổ ra ngoài chợ tỉnh, vô tiệm Đức Thọ Đường bổ cho con mười thang thuốc Bắc.
Không hiểu nhờ thầy thuốc mát tay hay
vì lòng thương mạ mà dần dần bệnh tình o Mận thuyên giảm. O đã ra được đầu hè
ngồi phơi nắng cho mụ Bốn rẽ tóc bắt chí, cái bụng thè lè như con ểnh ương. Mái
tóc đẹp nhất xóm bây chừ xơ xác, lởm chởm như trải qua cơn bệnh thương hàn. Làn
da xanh và mỏng, nắng soi qua được. Không ai còn thấy nụ cười o Mận.
*
Bà mụ Thơm loan báo o Mận đẻ được một
thằng cu cái mặt “y chang thằng cha Ngọ”. Tràng hoa quấn cổ. Đập vào
mông ba cái mới khóc oe oe. Thằng này chắc sau làm lớn lắm đây. Xóm Bói lại có một đề tài sốt dẻo cho mấy mụ
đàn bà vô công rỗi nghề bàn tán. Quán nước chè của mụ Tươi bỗng dưng đắt hàng, chiều
mô cũng có người ghé chuyện trò râm ran.
Mụ Xạ lảng vảng nghe ngóng, thăm dò. Đàn
bà thường hay quên. Mụ Xạ cũng quên tuốt những lời chửi mắng o Mận của mình trước đây. Dù răng chú Ngọ cũng
là con trai duy nhất trong bầy con sáu đứa, hũ mắm treo đầu giàn. Mụ về thì thầm với ôn Xạ “Hay mình qua nhìn cháu? Hắn đi trận mạc lỡ có chuyện chi thì còn có thằng
đội mũ mấn”. Ôn Xạ gạt phắt “Kì ni thằng Ngọ về phép, cưới cho hắn con vợ thì có cháu ngay. Mắc chi mụ lo”. Mụ Xạ tần ngần
nhưng sợ chồng nên cũng im re. Thi thoảng có việc ra cánh đồng Long Hưng, ngang
nhà o Mận, mụ che nón nhưng mắt len lén dòm vào coi có gặp ai bồng thằng cháu
không.
Thằng con o Mận, nhờ trời thương nhà
nghèo, ăn ngủ ngoan như con cun cút. Căn nhà tranh trong khu vườn chuối im ắng,
không hề nghe tiếng à ơi. O Mận ru con bằng những lời thầm thì trong cổ họng. Lắng
nghe kỹ loáng thoáng mấy câu:
Eng nói với tui như rìu chém xuống đá
Như
rựa chém xuống đất
Như
mật rót vào tai
Bây
chừ eng đã nghe ai
Bỏ tui giữa chốn non Đoài khổ chưa?!
Mệ Thơm hàng xóm qua chơi thì ít, dòm
ngó thì nhiều. Mệ chép miệng “Thôi, cho cháu về dòm ôn bà nội đi. Có ghét chi
thì cũng là cháu đích tôn”. Mụ Bốn dài môi “Đích tôn thừa trọng, đứt họng lòi da. Bước vô nhà ni, tui chém chết”.
Ôn Trưởng ấp vô nhắc, hối làm giấy khai
sinh. O Mận chỉ hé răng nói một câu “Mạ Lê Thị Mận. Con là Lê Hận. Rứa thôi!”.
*
Ba
tháng biết lẫy, bảy tháng biết bò… thằng cu Hận lớn nhanh như thổi. Mới đó đã chập chững
biết đi. Rồi cũng phải nghĩ đến chuyện làm ăn. Nhà một mạ một con, mụ Bốn mỗi
ngày một yếu.
Sau ba đêm bàn bạc, mụ Bốn nhờ chú Hoạt
làm một cái quán tranh gần ngã ba Long Hưng, cất nhờ trên đất ôn Bá bà con xa, cạnh
lò gạch Trương Kế. Quán bán mấy chai bia con cọp, vài chai xá xị, dăm ba thẩu kẹo
bánh. Buổi sáng thì có thêm bó rau, trái cà trái mướp của mấy nhà trong xóm.
Rứa mà quán đông khách mới lạ.Trước hết
là mấy mụ đàn bà. Ghé quán làm chi? Để coi thằng Hận có giống chú Ngọ khôn? Để
coi mặt mày o Mận bữa ni ra răng? Mà chả lẽ đi không. Thôi thì mua bó rau, củ
hành cho có chuyện mà trạo.
Thứ hai nữa là mấy chú lính "Địa Thiên Lôi" ở trạm gác Long Hưng. Ngồi lâu cũng mệt, ghé
quán làm ly bia giải khát, ngó cô bán quán cũng hay.
Thứ ba nữa, đúng như lời ôn cha nói: “Cơm chín tới, cải ngồng non. Gái một con, gà mái ghẹ”. Sau gần cả năm ở biệt
trong nhà, o Mận đẹp ra. Da trắng, tóc xanh, ánh mắt xa xăm và không hề cười dù
người khác kể chuyện tiếu lâm. Tất cả làm o thêm phần bí ẩn.
Chi khu Mai Lĩnh thành lập, hàng o Mận
tự dưng có nhiều khách mà đông nhứt là lính. Không chỉ lính Địa phương quân mà
còn là lính của Trung đoàn I, lính Tiểu đoàn 11 Pháo binh … Thời buổi chiến
tranh, đời lính sống nay chết mai, sau những cuộc hành quân trở về hậu cứ, họ
cần nhìn người nữ cho đời thêm tươi, để có chuyện mà kể khi ôm súng nơi tiền đồn.
Không với được gái tiểu thư thì ra quán ngắm gái một con cũng đặng. Dù cô chủ không cười với một ai nhưng ánh mắt của
cô cũng làm mát lòng chiến sỹ. Vậy là mụ Bốn nghỉ chợ búa, quanh quẩn trong
nhà, mọi chuyện giao cho o Mận. Trước không giữ được, chừ còn cái chi mà giữ!
Quán cứ đắt và o Mận cứ lạnh lùng…
*
“Chú Ngọ về!”. Thằng Tí em vừa chạy vừa
la. Mụ Xạ bỏ dở con dao xắt chuối, lạch bạch chạy ra. Ôn Xạ đang ngồi kéo thuốc
lào cũng lật đật gác điếu. Xóm Bói đổ vội ra dòm.
Chú Ngọ mặc bộ áo quần nhà binh còn mới,
cái loon binh nhất trên vai, ba lô sau
lưng. Gặp ai chú cũng cười, hàm răng nổi bật trên khuôn mặt đen như ảnh ông Chà Và ngoài ống kem Hynos. Nhà ôn Xạ chật
ních người. Chú Ngọ ra đi có thư từ chi mô. Đông nhất là lũ con nít đứng chắp
tay ngơ ngáo dòm, rồi mấy mụ đàn bà. Lại đàn bà xóm Bói! Họ chờ coi nhà ôn mụ Xạ
nói chuyện chi.
Nhưng đúng là nhà ôn Xạ! Chú Ngọ thay
áo quần xách gàu ra giếng; ôn Xạ tiếp tục cữ thuốc lào; mụ Xạ đi nhốt con gà tơ
chuẩn bị nấu cháo. Không ai nói gì. Đám con nít thấy không có chi hấp dẫn bỏ về
trước. Mấy mụ đàn bà cũng tẽn tò rút lui.
Đêm hôm đó, sau khi lai rai ba xị đế với
cái giò gà, chú Ngọ nằm dài thoải mái trên bộ ván ngựa nghe Út Trà Ôn ca vọng cổ
bài Tình anh bán chiếu. Dọn dẹp xong,
mụ Xạ lại gần con trai hạ giọng:
- Hắn
đẻ rồi mi!
Chú
Ngọ hỏi: - Mạ nói ai?
Mụ
Xạ chắt lưỡi: -Thì con nớ, con Mận đó.
Chú
Ngọ bắt tréo chân: - Tưởng chuyện chi! Đẻ thì đẻ chớ. Lâu quá rồi mà…
Mụ
Xạ thì thầm: - Con trai mi nờ!
Chú
Ngọ tỉnh bơ: - Mạ muốn cháu à. Tui cho một đống. Tui có bồ rồi. Gái Sè Gòng đàng
hoàng. Gái nhà quê ni kiếm mô chẳng được.
Phía bên tê giường, ôn Xạ tằng hắng: - Sáng
mơi, hai mạ con qua bên nớ thảy cho nó mấy ngàn bạc đem thằng cu về.
Chú
Ngọ quay mặt vô vách ngáy. Mụ Xạ loay hoay trong buồng với cái rương bằng gỗ
lim.
*
Mụ Bốn đang cho thằng Hận ăn trên hè. Thằng
bé bước lẩm chẩm trên nền đất nện, lâu lâu vấp ngã lại cố đứng dậy cười sằng sặc.
Cái thằng được cả nết ăn lẫn nết ngủ, có vậy o Mận mới thay mụ gánh vác cả gia
đình. Chiều ni o mua được mớ cá tươi, lúi húi kho dưới bếp, mùi thơm lan tỏa
trong nhập nhoạng.
Có bóng người đi vô sân. Con chó vện
nằm dưới gốc bưởi gầm gừ. Mụ Bốn lấy tay che trán dòm ra. Ai tới chơi cử ni?
Mụ Xạ đặt chiếc nón dưới mái hiên, chiếc
nón như một phương cách cho mụ trốn lánh ánh mắt hàng xóm. Ấy thế mà chú Ngọ thản
nhiên huýt sáo đi nghênh ngang đằng sau. Mụ Xạ cất tiếng: - Chào ả!
Bây chừ thì mụ Bốn đã nhận ra. A, nhà cái thằng đã làm cho mạ con mụ khốn khổ.
Mụ mát mẻ: - Mụ tới nhởi hay có chuyện chi? Nhà ni nghèo mô xứng.
Mụ Xạ dòm thằng bé. Ui chao. Giỏ nhà ai quai nhà nấy. Cái mặt nớ đích
thực là mặt thằng Ngọ thời nhỏ. Cũng con mắt to, cái mũi hơi gồ… Mụ mê man. Phải
chi được hun nó một chặp. Mụ kéo tay chú Ngọ:
- Tui đưa cháu tới xin lỗi ả và con Mận…
Mụ
Bốn xốc cháu lên: - Lỗi phải chi mà xin!
Chú Ngọ tự tin bước vào nhà ngồi xuống
cái chõng tre. Chú biết o Mận yêu chú lắm lắm. Ở hàng chè tàu ngoài tê o đã từng
cắt cho chú một lọn tóc thề nguyền. Không biết chú vất chỗ nào rồi. Chẳng nhớ. Mục
đích chú đến đây cũng chỉ vì thằng cu. Đem được nó về nhà là tốt cho ôn mệ già. Còn chú .Trai giang hồ, thiếu chi. Cỡ như o Mận, gái nhà quê, nước gì!
Mụ Bốn tay run run thắp ngọn đèn dầu. Thiệt
sự trong tâm mụ, nếu như nhà ôn mụ Xạ biết lỗi đưa hai mạ con về thì mụ cũng
cam tâm. Lòng mụ khi nào cũng thương con. Mong hai mạ con nó yên lành thì mụ
cũng yên tâm nhắm mắt.
Mụ
Xạ thân mật: - Thôi đèn đuốc mà chi. Ả ngồi tui nói chuyện…
Chú
Ngọ tay ngoắt ngoắt thằng bé, dứ dứ gói bánh trong túi. Mụ Bốn kéo cháu vào
lòng: - Có chuyện chi mụ cứ nói.
Mụ
Xạ tằng hắng: - Hôm ni tui qua đây
nói chuyện với mụ. Con cháu ai mà không thương. Dù răng đây cũng là hột máu của
nhà tui. Mọi chuyện dĩ lỡ rồi. Thôi, xin mụ cho cha hắn nhận con, cấy dôn tui nhận cháu…
Mụ
Bốn ngớ người ra. Nhận cháu thôi à! Mụ
có lãng tai khôn? Té ra tui nuôi công cốc cho mấy người a? Té ra con tui đẻ
cháu ra cho không mụ a?
Như để tăng sức mạnh cho câu nói của
mình, mụ Xạ rút trong bọc ra gói ni lông cột chặt: - Tui cũng bù chì cho mụ
chút ít, cho con Mận chút vốn đi lấy dôn…
Từ dưới nhà bếp, o Mận chạy vụt lên. Không
ai nhận ra người con gái hiền lành của xóm Bói nữa. Mắt o long sòng sọc, mặt đỏ
gay:
- Mấy người định cướp con tui đi à? Đồ khốn nạn!
O
chỉ tay vào mặt chú Ngọ: - Thứ điếm đàng! Đồ sở khanh!
Chú
Ngọ chụp lấy tay o Mận. O giật ra: - Đừng đụng vào người tui.
O
Mận đùng đùng chạy xuống bếp. Người ta nghe tiếng dao liếc xoèn xoẹt vào đít
chén. O định làm chi? Chém chú Ngọ hay răng? O lại chạy lên. Trời đất ! O kê ngón tay trỏ vào cạnh
bàn, chém cái bụp. Lóng tay đứt rời ra, bay xuống đất. O Mận, giọng run rẩy, căm
giận: - Cút đi! Lời nguyền của tui đó.
Mụ Xạ đứng bật dậy, chụp mớ tiền trên mặt bàn vội vã bước ra. Chú Ngọ
cũng theo bén gót. Gói bánh rơi xuống đất. Con chó vện chạy lại táp vội. Tiếng
thằng cu con khóc thét…
*
Trong số người hay ghé quán o Mận có
chú Phê, tài xế thiếu tá Thông, tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 11 Pháo Binh đóng ở
trại Nguyễn Văn Thoại, đường lên La Vang. Chú Phê người cùng làng Diên Thạnh, huyện
Diên Khánh tỉnh Khánh Hòa với thiếu tá. Lúc còn nhỏ, có lần thằng Phê đã cứu một
thằng nhóc khác xém chết đuối dưới cầu
Hà Dừa. Thằng nhóc đó chính là ông thiếu tá hiện tại.
Cuộc đời đưa đẩy, chú Phê gặp lại ông
Thông lúc ông còn làm sỹ quan "đề lô" cho đại đội 4, tiểu đoàn 3 thuộc Sư đoàn
22. Cảm cái ơn cứu tử, đi đâu thiếu úy Thông
cũng dắt dìu chú binh nhì này. Ông đổi từ Nam ra Trung, từ sỹ quan tác xạ qua
Pháo đội trưởng, từ ban III lên Tiểu đoàn phó cho đến khi ra vùng địa đầu hỏa
tuyến với chức Tiểu đoàn trưởng. Và chú Phê theo “ông thầy” như bóng với hình.
Chỉ có chú Phê mới biết ông thiếu tá thích ăn cơm cháy với tóp mỡ, thích uống
cà phê không đường pha thật đậm. Áo quần của ông thiếu tá, ngoại trừ bộ đồ treillis
phải ra tiệm hồ cứng thì tất cả đều do
tay chú Phê giặt giũ. Có thể nói chú vừa là tài xế, vừa là quản gia, vừa là đầu
bếp cho ông thầy.
Lo cho ông thiếu tá, chú Phê quên luôn
cả bản thân. Quay đi quay lại, chú đã hơn ba mươi đeo loon trung sỹ mà vẫn chưa
có mảnh tình vắt vai. Ông thiếu tá có nhắc thì chú gãi tai cười hì hì nhe cái
răng vàng bên khóe miệng. Ấy thế mà dạo này chú hay ghé quán o Mận mới kỳ.
Mọi chuyện cũng có nguyên do. Cô người
yêu của ông thiếu tá thích ăn ổi mà bữa
đó đi ngang quán, chú Phê thấy có mớ ổi thật ngon. Muốn ông thầy“lấy điểm”
với nàng, chú Phê thắng xe mua hết rổ. Trong khi chờ o Mận tìm cái bịch ni lông,
chú Phê bồng thằng cu cho nó bấm còi chiếc Jeep “tin tin”. Thằng bé khoái chí cười
tít mắt và khi chú Phê lái xe đi thì nó khóc òa. Đã từng nghe câu chuyện của cô
chủ quán nên trái tim nhân ái của người đàn ông chơn chất này thấy tội. Và từ
đó mỗi khi chở ông thiếu tá về hậu cứ tiểu đoàn thì chú Phê lại ghé quán cho thằng
cu ngồi trên cái ghế bác tài bóp còi thoải mái. Chú không ba lơn ba cợt như mấy
tay tới tán o Mận; chú cũng không ra dáng ta đây lái xe Jeep. Chú lấy thùng gỗ
pháo binh đóng cho o Mận mấy cái ghế đẩu, làm cho thằng cu con ngựa phi nhong
nhong, lại chịu khó xuống dưới pháo đội tác xạ xin tấm bạt che mưa tạt bên hông
quán. O Mận pha cho ly nước chú cũng chỉ nhe răng cười thay lời cám ơn.
Một bữa nọ, khi lái xe chở ông thầy vô Huế họp ở Bộ tư lệnh tiền phương Sư Đoàn I,
chú Phê ghé chợ Đông Ba mua chiếc nón bài thơ có cái quai màu tím, lại mua thêm
một chiếc xe nhựa .Tất cả được gói ghém cẩn thận bỏ phía sau xe. Thiếu tá Thông
trợn mắt: - Mày mua cho ai đây Phê?
Chú
Phê gãi tai, đỏ mặt: - Người ta gởi… Thiếu tá.
- A,
thằng này ngon hơn cả tao. Bộ có bồ rồi hả?
- Chưa
thiếu tá, đang ở giai đoạn dò dẫm.
- Tác
xạ nhanh cho tao. Tiểu đoàn vừa nhận thêm mấy khẩu pháo 155 ly. Đừng làm mất mặt
dân Pháo binh nghe mậy.
Hai
thầy trò cùng cười sảng khoái.
*
Mưa dầm thấm lâu. Từ những chăm nom lo lắng chân tình của chú Phê
với cái quán, với thằng Hận, o Lựu không còn có thái độ lạnh lùng. O chưa cười với chú nhưng thái độ có khác so với người ta. O nhẹ nhàng cám ơn khi chú
cho thằng Cu gói kẹo, chở cho mụ Bốn mấy bó củi chụm bếp. O dư biết chú Phê
thương mình nhưng o như con chim sợ cành cây cong. Hơn nữa, chú Phê quê quán xa
xôi quá, biết người ta thiệt hay giả.
Rồi có ai đoán được chữ ngờ. Buổi sáng
trước khi dọn quán, o Mận nghe mụ Bốn than đau đầu, mặt đỏ ửng. O định nghỉ bán
nhưng mụ Bốn sợ ở nhà thì mấy nải chuối chín hư nên xua tay quầy quậy “Đi đi. Có
chi mô. Chút mạ hái nắm lá diếp cá giã đắp đầu hết liền”.
Buổi trưa o Mận nhờ người giữ quán rồi chạy về coi mạ ra răng và lấy chén cơm cho
thằng cu thì thấy nhà im ắng. O vô buồng thấy mụ Bốn trùm chăn nằm trên chõng. O
lay lay “mạ ơi, mạ ơi” thì thấy người mụ
lạnh ngắt. Hỡi ôi, mụ chết tự lúc nào! Cái đó người nhà quê gọi là trúng gió.
Đám tang mụ Bốn là cơ hội để chú Phê
cho o Mận thấy tấm chân tình của mình. O Mận chân yếu tay mềm, thờ thẩn như người
mất hồn, người ta kêu chi làm nấy. Chú Phê nhờ mấy tay trong đội mai táng tiểu đoàn tẩm liệm, thiếu tá
Thông thương thằng đệ tử cho mượn thêm
hai chiếc xe Dodge, lại xin cho miếng đất trên nghĩa trang quân đội La Vang gần
cái chùa có thầy Tuyên úy kinh kệ. Dòm đi dòm lại trong xóm Bói, đám tang của mụ
Bốn coi bộ đàng hoàng nhất.
Một năm sau, cảm cái nghĩa của chú
Phê, ngày giỗ của mụ Bốn là ngày o Mận nhận làm vợ chú. O dẹp quán, đóng cửa
nhà, lên trại gia binh tiểu đoàn ở. Một năm nữa, thằng cu có em. Chú Phê nói với
o Mận làm lại giấy khai sinh cho thằng cu. Anh là Hân, em là Hạnh, bỏ cái dấu nặng
đi. Đừng để cái khai sinh cũ lớn lên nó tủi. O Mận cảm động gật đầu.
Năm 1971, sau trận Hạ Lào, thiếu tá
Thông lên trung tá và có sự vụ lệnh đổi về Nha Trang làm Tiếu đoàn trưởng Tiểu
đoàn 63 Pháo binh. Thôi thì cũng là một cơ hội để biết quê chồng và cũng giã từ
cái xóm Bói làng Thạch Hãn với những đau buồn trong quá khứ, gia đình chú Phê sắp
xếp đi theo ông thầy.
Leo lên chiếc máy bay trực thăng, từ
trung tá Thông cho đến hai vợ chồng chú Phê đều ngậm ngùi. Chỉ có hai thằng cu
toét miệng ra cười.
Tháng 4 năm 1975, từ đèo Phượng Hoàng, Trung
tá Thông di tản về và kẹt cứng ở Nha Trang. Ông trốn lánh và không ra trình diện
chính quyền mới. Chính chú Phê đã tìm mọi cách để đưa ông thầy về Sài gòn. Chú móc nối với người bà con và một đêm tối trời,
chú đã đưa trung tá và gia đình lên Chụt xuống ghe. Nửa chừng nghe qua radio
chính quyền Sài gòn buông súng họ đi thẳng ra khơi và lên tàu Midway của Mỹ.
*
Tháng Tư chú Ngọ cũng trở về làng. Nhờ
thành phần hạ sĩ quan, chú chỉ phải học tập “đường lối chính sách Cách mạng” trong năm ngày. Nhưng làm gì để ăn
đây? Xóm làng tiêu điều xơ xác. Người đi kinh tế mới, người di dân tự do vô
Nam. Ôn mụ Xạ đã già, ruộng đất thành của hợp
tác xã. Chú Ngọ vác cuốc đi hai ngày rồi về nằm thở dốc. Xưa nay chú là loại
ăn bơ làm biếng, đi lính cũng chỉ làm “lính
cậu”. Bây chừ làm răng?
Mụ Xạ xưa nay vốn là người nhìn xa
trông rộng. Một hôm, mụ nhấm nháy chú Ngọ: “Mạ thấy mi lấy con Lịch coi bộ được
đó con”.
- Con
Lịch mô mạ?
- Con
mụ Thù có ôn chồng mới đi tập kết về đó mi.
Chú
Ngọ trợn mắt: - Ui! Cái con “Mắt chỉ
thiên, mắt ngưỡng địa” đó hả? Cái con mười sáu tuổi còn đái mế thúi hoắc đó
hả?
- Mệ
nội mi. Hắn thúi mà lí lịch hắn thơm. Mi làm chi được với cái danh “Ngụy”…
Rồi
mụ nói như dỗ dành: - Có điện đóm mô mà sợ. Tắt
đèn nhà ngói như nhà tranh con à. Thời ni có cơm ăn là tốt rồi.
Chú
Ngọ càu nhàu: -Tui mô mà hạ giá rứa trời!
Nhưng quả thật. Lúc đói mới biết giá
trị của miếng ăn. Nhà mụ Xạ từ ăn độn chuyển sang ăn sắn lát, rồi bo bo. Đến
khi bo bo cũng không có để mà ăn thì chú Ngọ đành lấy cô Lịch thôi. Lấy cô Lịch
chú sẽ có cái chức “Đội trưởng”, sẽ
có gạo “tiêu chuẩn” và sẽ chấm mút được
chút công điểm của bà con.
Đám
cưới của chú tổ chức trong gian nhà kho của hợp tác xã, có kẹo Hải Hà, có thuốc
lá Điện Biên giấy bạc. Mọi người hoan hỉ vì thiếu chất ngọt từ lâu, mỗi người đến
dự được phát ba cái kẹo mà ít ai dám ăn, toàn bọc túi để dành. Đi bên cạnh bà vợ
xà nẹo cười toe toét, chú Ngọ bỗng dưng nhớ đến nụ cười chúm chím và mái tóc
ngát mùi hương nhu của o Mận một thời trong quá khứ…
Quả là o Lịch mắn đẻ hay là mạ già ruộng ngấu. Chỉ trong sáu năm, lần
lượt bốn đứa con ra đời. Ngặt một nỗi toàn con
cấy . Chú Ngọ là con trai một, mụ Xạ đêm ngủ không ngon giấc. Mụ trút nỗi dằn
vặt lên o Lịch. Thoạt đầu là những câu bóng gió xa gần. Rồi sau là những câu
chạm mặt “Thứ đồ không biết đẻ”. O Lịch cũng không vừa. Ta là gái dòng giống Cách mạng mà. Ngụy như bên nớ lấy được mừng
húm. “Mạ cũng đẻ một bầy vịt trời, nói chi tui”.
Ôn
Xạ đã chết, mụ Xạ ngày một già, nói chi lại. Mụ thắp hương cầu khấn trên bàn thờ,
ngoài cổng ngõ mặc kệ con dâu chê “dị
đoan, không theo đời sống mới”. Thỉnh thoảng trong những giấc ngủ nửa đêm về
sáng, khuôn mặt thằng cu con o Mận chập chờn hiện ra. Chao ui cái thằng. Giống cha như đúc… Biết chừ ở mô.
Mấy
đứa cháu nội gái hùa theo mạ ăn nói chỏng lỏn, đanh đá. Đôi khi mụ Xạ nhớ lại
những câu nói mình rủa xả o Mận. Phải quả báo không trời?! Nước mắt mụ ứa ra.
Hợp tác xã làm ăn thua lỗ, giải thể.
Ông bố vợ Cách mạng đã về hưu không
giúp chi được, chú Ngọ đành đi xe đạp thồ. Sáng sáng chú chở gánh hàng của mấy
o buôn chuyến lên ga Quảng Trị kiếm đồng bạc. Thời buổi của khôn người khó, thêm
mẹ già và mấy cái "tàu há mồm", gia cảnh chú càng lúc càng bí bách. Đôi khi chú
soi mặt mình vào gương. Chao ơi! Còn đâu thằng Ngọ một thời vang bóng.
Thời
gian qua… Mụ Xạ chết vào một buổi chiều mùa đông lạnh lẽo. Gió hun hút trên mái tranh.
Mụ nhìn chú Ngọ như muốn nói điều chi mà không còn sức. Đôi môi mụ mấp máy. Chú Ngọ cúi sát người
nhưng nghe không rõ. Đôi tay mụ bắt chuồn
chuồn rồi duỗi ra. Người đàn bà uy quyền một thời của xóm Bói…
Rồi
sức khỏe chú Ngọ cũng không bì lại với tụi
thanh niên trai tráng. O Lịch mở một cái quán nước cho mấy đứa nhỏ tập buôn bán. Chú Ngọ ngồi nhà lúi húi
trồng rau sau vườn. Chú kiếm cây chè tàu
về trồng hàng rào. Đất Quảng Trị trồng cái chi cũng khó, chỉ có cây chè tàu
không ăn được thì mỗi ngày mỗi xanh um…
Hai mươi năm sau ngày qua Mỹ, trung
tá Thông mắc bệnh ung thư. Những ngày cuối đời, nguyện vọng của ông là được
thiêu xác và đem về rải trên dòng sông Hà Dừa quê hương. Chú Phê lại là người
được ủy thác nhiệm vụ này.
Hai
đứa nhỏ giờ đã trưởng thành. Thằng Hân có công ăn việc làm ổn định, thằng em
đang đại học. Chú Phê bàn với o Mận kết hợp cho chúng nó về thăm Việt Nam, thắp
nén nhang cho hai bên nội ngoại. Thôi thì “Đất có tổ, người có tông”, o Mận bằng
lòng.
Xóm Bói bây giờ thay đổi quá nhiều. Hai
vợ chồng ngơ ngẩn như Từ Thức về trần. Những người xưa đã khuất bóng và phiêu dạt
nơi đâu. Ngã ba Long Hưng không còn. Con đường lên La Vang giờ nhìn nhỏ như sợi
chỉ. Nhìn quanh toàn những người xa lạ. O chú cải táng cho mụ Bốn rồi đưa tro cốt vào gửi trong chùa.
Trong khi chờ chồng đi tìm tài xế, o Mận
dắt hai con vào một cái quán bên đường. Cái quán nghèo nhưng có hàng chè tàu cắt
phẳng phiu thật trông thật đẹp. Thằng em chăm chú nhìn và hỏi thằng anh: - What’s
name?
Thằng
anh lắc đầu: - I don’t know. Let ask Mom.
O
Mận nói với con: - Cây chè tàu.
Hai
đứa cười và nhái lại: - Che tau…che tau…
Không
ai biết nép sau cánh cửa tre xập xệ , một người đàn ông đứng lặng. Đó chính là
chú Ngọ. Dù thời gian đã quá xa xôi nhưng chú vẫn nhận ra người đàn bà sang trọng
kia chính là o Mận, người con gái ngày xưa chú phụ rẫy. Bàn tay trái có một
ngón cụt lóng đặt hờ hững trên chiếc xách. Và thằng bé trai với những đường nét
thân quen… Trong đầu chú hiện ra hình ảnh người con gái đứng bên hàng rào chè
tàu, tay lúng túng bứt những chiếc lá, mắt cười lóng lánh… Rồi một buổi chiều… cây
dao… lóng tay…
Xe đã đến. Ba người lên xe. Nụ cười
khanh khách của hai đứa con trai vang vọng. Làn bụi mỏng bay theo chiều gió… Tiếng
ru con của người hàng xóm cất lên: … À ơi
…Vàng mười chê đắt không mua…Đi mua vàng
bảy …À ời… thiệt thua trăm đường…à
ơi…
Chú Ngọ ôm mặt. Hai dòng nước mắt chảy
qua kẽ tay.
- Hương Thủy
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét